Met het koeien-fok-project heeft DONXA tot doel de economische situatie van de arme gezinnen op het platteland te verbeteren. Via een doelgerichte aanpak krijgen deze gezinnen de kans in het project te stappen. Het kleinschalig fokken van vee, en van runderen in het bijzonder, kan voor een enorme toename van het gezinsinkomen zorgen. Het probleem stelt zich echter dat de armere gezinnen, die vandaag louter van de rijstteelt of seizoensarbeid leven, hieruit veel te weinig inkomsten kunnen putten om het nodige startkapitaal voor de aanschaf van hun eerste koe bijeen te krijgen. DONXA speelt hier met haar koeienproject op in door de arme gezinnen, onder bepaalde voorwaarden, een koe in bruikleen te geven. Het project garandeert goede economische vooruitzichten. Momenteel dekt de produktie van rundsvlees immers minder dan 8 % van de binnenlandse vraag. Verder biedt het koeienproject een antwoord op de problemen in de door de vogelgriep getroffen pluimvee sector.

Er worden ‘hogekwaliteitskalveren’ aangekocht door DONXA. Deze kalveren krijgen een oormerk voor opvolging en registratie. Het kalf wordt verzorgd door het gezin tot het de volwassen leeftijd heeft bereikt. Onder toezicht van DONXA wordt de nu volgroeide koe bevrucht. Het initiële hogekwaliteitskalf, nu koe, zal eigendom worden van het gezin nadat zij het eerst geworpen kalf hebben afgestaan aan DONXA. Dit nieuwe kalfje wordt bij een volgend gezin geplaatst. Indien de boreling een stier is, dan wacht DONXA het volgende kalf af en mag het gezin het stierenkalf houden. De selectie van de gezinnen die een koe in bruikleen krijgen, gebeurt in samenwerking met het People Committee (plaatselijk bestuur) en na onderzoek door DONXA. Met de geselecteerde gezinnen wordt een overeenkomst gesloten waarin de werkwijze van het project wordt vastgelegd, alsook de verantwoordelijkheden van het gezin en van DONXA vzw. 

Gedurende de looptijd van het project zal DONXA instaan voor de opvolging en medische controle van de koe. De kennis van de Vietnamese boeren is niet altijd op het gewenste niveau, zeker niet bij gezinnen die nog geen ervaring hebben met het fokken van koeien. Het gebrek aan verzorging, arme en éénzijdige voeding en het ontbreken van preventieve hygiëne bij de koe, kan resulteren in gezondheids-problemen of zwangerschapsproblemen. We willen de gezinnen die niet de nodige voorkennis hebben, niet uitsluiten van het koeienproject. Daarom wordt ondersteuning voorzien door onze eigen DONXA veearts. Ook het onzorgvuldig beheer van eigendom kan een risico inhouden, nl. het verlies van de koe. Daarom wordt elke DONXA koe van een label voorzien en wordt de verantwoordelijkheid voor het beheer van deze ‘eigendom in bruikleen’ in eerste instantie bij het gezin gelegd. In tweede instantie zal ook het People Committee verantwoordelijk gesteld kunnen worden. Om problemen te voorkomen, is er een regelmatige en strikte opvolging van de DONXA koeien door de eigen veearts. 

Het koeienproject is een doorlopend project. Er dient dus rekening gehouden te worden met de initiële aanschaffingskost en de continue onderhoudskost.

Projectplaatsen

Het koeienproject van DONXA werd opgestart in Dan Phuong, één van de twee districten van de voormalige provincie Ha Tay, ondertussen Hanoi. Dan Phuong heeft van nature heel wat pluspunten: het is een landbouwgebied met veel dijken langs de Rode Rivier en heel wat mensen hebben er ervaring met het fokken van vee.

Ondertussen werd het project uitgebreid naar de andere landelijke locaties waar DONXA actief is, nl. Duc Thuong, Co Loa en My Duc.

Project voordelen

Vooreerst stellen we vast dat veevoeder ruim voorhanden is in de vooropgestelde regio’s. Er zijn in Dan Phuong veel dijken die begraasd kunnen worden. Een deel van  Dan Phuong is overstromingsgebied van de Rode Rivier en biedt van nature uit heel veel gras. Daarnaast zijn ook heel wat bijproducten van groententeelt en maïsteelt beschikbaar als voeder. Niet alleen het groene Dan Phuong, maar ook de andere locaties, bieden voldoende voedermogelijkheden voor de koeien.

Er is in Vietnam ook een potentiële markt voor rundsvlees. Op dit ogenblik neemt rundsvlees slechts 8 tot 10 % van de vleesmarkt in. Het overgrote deel van het aanbod is varkensvlees. Maar tegelijk stijgt de vraag naar biologisch verantwoord rundsvlees zeer sterk. 

Het ontstaan van het koeienproject in  2003

In 2003 start DONXA met een koeienproject in het noorden van Vietnam.
Einddoel van het project is de levensstandaard van de mensen te verhogen en de armoede binnen de gezinnen, die meedoen aan dit project, te elimineren.

Er wordt via 2 principes gewerkt:   

1. De koeien worden gekocht door DONXA en blijven eigendom van de DONXA vzw.
Om opvolging mogelijk te maken krijgen de koeien een oormerk en worden hun gegevens geregistreerd. De aangekochte koeien worden bevrucht door een geselecteerde stier, werpen een kalf, en blijven in het gezin tot het kalf gespeend is. Daarna wordt de moederkoe in een nieuw gezin geplaatst en opnieuw bevrucht. De kalveren worden door DONXA opgevolgd tot het moment dat de moederkoe bij een nieuw gezin wordt geplaatst. Op dat moment wordt het gezin definitief eigenaar van het kalf. Het hele proces blijft onder het toezicht van een door DONXA aangestelde veearts.

2. Er worden ‘hogekwaliteitskalveren’ aangekocht door DONXA. Deze kalveren krijgen een oormerk voor opvolging en registratie. Het kalf wordt verzorgd door het gezin tot het de volwassen leeftijd heeft bereikt. Onder toezicht van DONXA wordt de nu volgroeide koe bevrucht. Het initiële hogekwaliteitskalf, nu koe, zal eigendom worden van het gezin nadat zij het eerst geworpen kalf hebben afgestaan aan DONXA. Dit nieuwe kalfje wordt bij een volgend gezin geplaatst. Indien de boreling een stier is, dan wacht DONXA het volgende kalf af en mag het gezin het stierenkalf houden.  Het hele proces blijft onder het toezicht van een door DONXA aangestelde veearts.

In het voorjaar van 2003 werd door het Vietnamese team reeds begonnen met prospectie voor het koeienproject.   Tijdens het werkbezoek van Belgische medewerkers in november 2003 werd het project uitgevoerd. In overleg met het plaatselijk bestuur werden de armste gezinnen van Trung Chau (deelgemeente van Dan Phuong) geselecteerd. DONXA is bij 12 families ter plaatse gaan kijken of ze voldeden aan op voorhand vastgelegde criteria, o.a. : • Aanwezigheid van een stal of ruimte om een stal te bouwen • Beschikbaarheid van tijd en werkkracht om de koe te verzorgen Samen met een dierenarts is DONXA op zoek gegaan naar ‘de beste koe’ want DONXA wilde sterke, gezonde koeien die snel konden bevrucht worden en nadien kalveren, want daar was en is het uiteindelijk om te doen. Na 2 dagen rondtoeren viel de keuze op 5 bruine koeien van het Lai Sind ras. We hadden geluk: 1 koe was zwanger, de 4 andere koeien konden binnen het half jaar bevrucht worden. Eind november 2003 krijgen 5 gezinnen uit Trung Chau een bruine DONXA koe in bruikleen. DONXA staat in voor de medische begeleiding van de dieren (verplichte inspuitingen, inseminaties, behandeling bij ziekte,…) en de families zijn verantwoordelijk voor de dagelijkse verzorging. De koeien worden genummerd en geregistreerd. De koeien worden regelmatig gecontroleerd door de DONXA veearts.

Status van het koeienproject

Het koeienproject werd al gauw een echte Hit. Het ene na het andere kalf werd geboren.

Al snel werd besloten het project uit te breiden. Rekening houdend met de vraag van de arme boerenfamilies werd overgeschakeld op kalveren. De families hadden de voorkeur te kennen gegeven de koe die ze hadden verzorgd de willen houden. Naast een verhoogde motivatie van de betrokken families reduceerde het ook enigszins de aanschaf kost voor Donxa.

Donxa breide het project ook uit naar de andere locaties waar Donxa actief is. Er werd zelfs een nieuwe locatie, My Duc, aan toegevoegd. Op een bepaald moment beschikte Donxa over een kudde van bijna 30 koeien die bij evenveel families geplaatst waren. Via natuurlijke weg is dit aantal ondertussen weer wat gedaald tot een 20 tal koeien. Een aantal dieren is gestorven wegens ziekte en enkele nieuw geboren kalveren bleken uiteindelijk niet vruchtbaar. Bovendien waren de eerste koeien te oud geworden om door te geven aan een volgend gezin.

Gedurende de 7 jaren dat het project loopt, produceerden de Donxa koeien een nageslacht van in totaal 67 dieren waaronder 28 stiertjes en 39 kalveren.

Wanneer er zich echter nieuwe sponsors aandienen zullen opnieuw kalveren aangekocht worden en bij arme gezinnen gplaatst worden, en zal de Donxa kudde weer aangroeien.

Er is nog steeds een wachtlijst met gezinnen die een Donxa kalf wensen te ontvangen.

Het koeienfokproject mag terecht een succes genoemd worden. Ongeveer de helft van de gezinnen die in het project stapte is op dit moment nog steeds bezig met het fokken van koeien.

De reden dat sommige families na zekere tijd stoppen met het fokken van koeien heeft niets te maken met het project op zich maar met externe factoren, zoals ziekte van een gezinslid, of het wegvallen, door overlijden, van de personen die voor de koe moeten zorgen, of door de dringende behoefte aan cash geld voor betaling van medische kosten van een gezinslid, waarbij besloten werd de koe(ien) te vekopen.

Het koeienfokproject mag terecht een succes genoemd worden.